Geschiedenis spoorwegen in en om Roosendaal

Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van kopie, op digitale of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van auteur en/of webmaster.
De verplaatsing van het seinhuis B te Roosendaal
Na een wekenlange voorbereiding ondergronds begon het seinhuis B op dinsdag 9 april 2013 als een paddenstoel omhoog te rijzen. Twee dagen later stond het op een totaal andere plaats, 1400 meter verderop. Persfotografen en journalisten kwamen doorgaans niet verder dan het hun toegewezen plekje in de buurt van de VIP's. ProRail schijnt zo'n plekje tegenwoordig nodig te hebben. Een enkeling waagde het met wat overredingskracht tussen de sporen te komen, maar veel leverde het allemaal niet op. Daarentegen was iemand die op 10 april 2013 netjes op het einde van het tweede perron bleef meestal beter af. Een dag later, bij de eigenlijke rit naar de locomotievenloods, hadden de fotografen het rijk bijna alleen. Vele honderden plaatjes zijn er door hen gemaakt, waarvan een twintigtal hieronder de operatie in beeld brengen.
De verplaatsing over een afstand van 1400 meter op tekening 1. = vertrek op 10-04-2013 om 19.40 uur, aankomst bij 2, 's avonds laat om circa 22.30 uur. 2. = vertrek op 11-04-2013 om 09.55 uur. 3. = overgang spoorwegemplacement naar Bosstraat (openbare weg) om 10.10 uur. 4. = overgang Bosstraat naar spoorwegemplacement (tractieterrein) om 11.15 uur. 5. = aankomst op nieuwe standplaats om 17.55 uur.
10-04-2013, 12.05 uur. Alles lijkt in gereedheid gebracht, maar schijn bedriegt. De pers en de VIP's zijn aanwezig, maar blijven nog uit het zicht. De avond tevoren hebben tien vijzels het gebouw 2,80 meter omhoog gebracht. Onder het seinhuis is een stevig plateau aangebracht voor de twee SPMT's (Self Propelled Modular Transporter). Elke SPMT heeft 40 wielen (10 x 2 x 2), een aandrijfunit en een snelheid van maximaal 5 km per uur. Het gewicht van het seinhuis B bedraagt 240 ton.
10-04-2013, 19.40 uur. Herhaaldelijk wordt de operatie uitgesteld vanwege problemen met de draagkracht van de route. Heel veel houten balken, stalen rijplaten en vulhout zijn nodig om de zaak te verstevigen. Tussen 13.10 en 13.30 uur manoeuvreert de eerste SPMT zich onder het seinhuis. Dit gebeurt aan de kant van het tweede perron. Tussen 14.30 en 14.50 is het de beurt aan de tweede SPMT. Samen zullen zij het transport verzorgen. Vervolgens blijft het wachten op de goedkeuring van de route.
Uiteindelijk, wanneer vele belangstellenden op het tweede perron en afkomstig uit alle delen van het land (tot zelfs uit Zwolle, Den Haag en Utrecht) al zijn afgereisd, worden de SPMT's om 19.40 uur gestart. Tachtig wielen draaien een kwart slag en binnen een minuut zijn de eerste meters haaks op het gebouw afgelegd.
10-04-2013, 20.05 uur. Na wat heen en weer steken, precies zoals een bijna opgesloten schip dat doet vanaf een steiger, komt het gebouw los van het plekje, waarop het al 106 jaar heeft gestaan. De reis begint. Duidelijk is te zien, dat de wielen het ongelijkmatige terrein over de sporen volgen, terwijl het seinhuis horizontaal blijft staan, zoals een glaasje frisdrank op een presenteerblad. De grootste hindernis is echter een nog niet zo heel lang geleden ten dele overkluisde waterloop.
10-04-2013, 20.20 uur. Dat de SPMT's het terrein naadloos kunnen volgen door hun hydraulica blijkt wel uit de foto. De vroegere sloot lijkt nog steeds aanwezig. Even verderop komt het transport tot stilstand. Of dat het gevolg is van een in de weg hangende boomtak is niet duidelijk. Een tiental minuten later valt de duisternis in. Uiteindelijk zal het transport de geplande overnachtingsplek op de 'Houtbank' pas om een uur of half elf bereiken, dit vanwege complicaties onderweg bij de overgang van enkele sporen.
10-04-2013, 20.25 uur. Inmiddels zijn medewerkers van Bresser (vijzeltechniek) en Sarens (transporttechniek) van het voor Roosendaal spectaculaire karwei, druk bezig met het weghalen van het vulhout (en later ook de stalen rijplaten en houten balken), zodat de onttakelde bovenleiding weer in orde kan worden gebracht voor de treindienst.
11-04-2013, 09.55 uur. Tot dan toe had de ene SPMT de aandrijfunit aan de voorzijde en de andere SPMT aan de achterzijde. Maar voordat het transport op 11 april 2013 verder gaat, wordt eerst de aandrijfunit vooraan met een mobiele kraan naar achter geplaatst. Om 09.55 uur begint de rit in de richting van de locomotievenloods. Pas nu wordt een snelheid van 5 km per uur bereikt. Het verlaten terrein van de 'Houtbank' is ideaal om vaart te maken, maar de belangstelling uit Roosendaal is minimaal.
11-04-2013, 10.00 uur. Vanaf mijn plekje bovenop een muur zie ik het seinhuis op ooghoogte voorbij trekken. De handelinrichting en alles wat daarbij hoort, is nog gewoon aanwezig. Na het passeren is in de verte de locomotievenloods te ontwaren. Met deze loods zal het seinhuis straks een 'museumeiland' vormen.
11-04-2013, 10.10 uur. Kort voor het verlaten van de poort van de 'Houtbank' is het even wachten totdat de Bosstraat vrij is gemaakt van ander verkeer.
11-04-2013, 10.35 uur. Met fiets en telelens is het echter mogelijk het transport voor te blijven, zonder 'gele veiligheidsjassen met inhoud' in beeld te krijgen.
11-04-2013, 11.20 uur. Dat het transport steeds vertraging oploopt is mede te wijten aan het onvoldoende ter beschikking zijn van houten balken, stalen rijplaten en vulhout. Op het moment dat het seinhuis B voor de poort van het tractieterrein staat, moeten er ter plekke nog rijplaten worden gelegd. Kennelijk is een dag eerder de hele voorraad opgegaan in de versteviging van de draagkracht van het terrein bij de oude stek van het seinhuis en de verbreding van de Bosstraat. Van 10.35 uur tot 11.15 uur is het wachten geblazen en pas dan verlaat het transport de openbare weg. De foto toont het seinhuis B, kort na het indraaien op het rommelige tractieterrein, vanwege de vernieuwing van de bovenbouw (zand, ballast, rails en wissels).
11-04-2013, 11.20 uur. Stond het seinhuis B liefst 106 jaar lang met de mooiste kant uit het zicht van het publiek, straks is dat niet meer het geval. De manoeuvre achteruit dient om het met de fraaiste kant (zeker na restauratie) in beeld te krijgen naast de locomotievenloods.
11-04-2013, 11.25 uur. Het duurt tot 17.15 uur, voordat er weer beweging in het transport komt. Al die tijd wordt de route naar de nieuwe stek geschikt gemaakt met het inbrengen van houten balken, stalen rijplaten en vulhout.
11-04-2013, 16.10 uur. Kort na vier uur breekt de zon even door voor een blik op het toekomstige 'museumeiland' met de inmiddels bijna geheel gerestaureerde locomotievenloods, het nog te restaureren seinhuis B en de al sinds 2002 hier aanwezige seinbrug. Na het vertrek van huurder Shunter wordt het hele tractieterrein van nieuwe rails en dwarsliggers voorzien, vandaar het rommelige uiterlijk. De locomotievenloods is tijdelijk onbereikbaar voor spoorwegvoertuigen.
11-04-2013, 16.10 uur. De Nationale Maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van Industrieel Erfgoed (BOEi) houdt op diezelfde 10 en 11 april 2013 'open huis' in haar locomotievenloods. Om de lange wachttijd van bijna zes uur te overbruggen komt dat heel goed uit. Met het koude en natte weer van 11 april is een beker koffie met een gevulde koek een heerlijke tractatie. Het is een gastvrijheid, die in schrille tegenstelling staat met die van ProRail. Een deskundige rondleiding in de loods door de projectleider van de restauratie, brengt je op de hoogte van de laatste stand van zaken.
11-04-2013, 17.20 uur. Voor het bereiken van de bestemming moeten nog twee sporen worden overgestoken. Dat vormt voor de beide gekoppelde SPMT's geen enkele hindernis.
11-04-2013, 17.20 uur. Het transport bevindt zich tussen het eerste en het tweede te overbruggen spoor. Vervolgens komt de laatste bocht. Maar eerst moeten er nog meer houten balken en stalen rijplaten worden gelegd. Kennelijk is een en ander op dat moment nog niet voldoende afgerond, dus is het weer wachten geblazen.
11-04-2013, 17.40 uur. Eenmaal het tweede spoor overgestoken begint de laatste fase van de verplaatsing. Na het nemen van de bocht wordt aan een afdaling begonnen om het seinhuis B op de nieuwe fundering te zetten.
11-04-2013, 17.40 uur. Eenmaal het tweede spoor overgestoken begint de laatste fase van de verplaatsing. Na het nemen van de bocht wordt aan een afdaling begonnen om het seinhuis B op de nieuwe fundering te zetten.
11-04-2013, 17.40 uur. Het eindpunt is in zicht, nog een tien tot twintig meters scheiden het seinhuis B van de nieuwe standplaats.
11-04-2013, 17.55 uur. Slechts een vijftal meters scheiden het gebouw nog van de nieuwe standplaats. Op de achtergrond is de voormalige Heilig Hartkerk in de wijk Kalsdonk te zien, die als monument een nieuw leven als gezondheidscentrum heeft gekregen.